آشنایی با ویژگی های شهر الکترونیک
شهر الکترونیک یکی از خاستگاه‌های مدیران شهری و شهروندان در عرضه کردن و مورد استفاده قرار دادن خدمات شهری است
شهر الکترونیک عبارت از شهری است که اداره امور شهروندان شاملخدمات و سرویس‌های دولتی و سازمان‌های بخش خصوصی بصورت برخط (online) وبطور شبانه‌روزی، در هفت روز هفته با کیفیت و ضریب ایمنی بالا با استفادهاز ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای آن انجام می‌شود، یا بهعبارت دیگر می‌توان گفت در شهر الکترونیکی تمام خدمات مورد نیاز ساکنان ازطریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی تامین شود.
به این ترتیب دیگر نیازی به حرکت فیزیکی شهروندان برای دسترسی به خدمات دولت و نهادهای خصوصی نیست.
در این شهر الکترونیکی ادارات دیجیتالی جایگزین ادارات فیزیکی می‌شوند وسازمان‌ها و دستگاه‌هایی همچون شهرداری، حمل و نقل عمومی، سازمان آبمنطقه‌ای و... بیشتر خدمات خود را به صورت مجازی و یا با استفاده ازامکاناتی که ICT در اختیار آنان قرار می‌دهد به مشترکین و مشتریان خودارائه می‌دهند.
در شهر الکترونیک علاوه بر اینکه شهروندان در شهر مجازی و دروزارتخانه‌ها و سازمان‌های الکترونیک حرکت می‌کنند، قادرند خدمات جاری خودرا همچون خریدهای روزمره از طریق شبکه انجام دهند.
البته باید به این نکته توجه کرد که شهر الکترونیک یک شهر واقعی است کهدارای شهروند، اداره‌ها و سازمان‌های مختلف و... است که در آن فقط ارتباطاتو برخی تعامل‌های اجتماعی و تأمین بخش عمده‌ای از نیازهای روزمره از طریقاینترنت صورت می‌گیرد.
می‌توان بیشترین ویژگی‌های این شبکه اطلاع‌رسانی را در شبکه حمل و نقلشهری و اطلاع‌رسانی در مورد حوادث غیرمترقبه جست‌وجو کرد که در زمان بروزحوادث غیرمترقبه با توسل به این سیستم می‌توان در کمترین زمان بحران پیشآمده را در منطقه مدیریت کرد.
شهر الکترنیک یک نیاز غیرقابل انکار
این شهر عاملی در جهت ایجاد سازمان‌های شیشه‌ای است به گونه‌ای که تمام کارکردها و هدف‌های سازمان به طور شفاف قابل مشاهده باشد.
شهر الکترونیک دسترسى الکترونیکى شهروندان به شهردارى، ادارات دولتى،بنگاه‌هاى اقتصادى و کلیه خدمات فرهنگى و بهداشتى شهرى به صورت شبانه‌روزىرا قابل اطمینان و امن مى‌کند.
این شهر از بستر پیشرفته اطلاعات مخابراتى برخوردار است، به صورتى کهمى‌توان از طریق کامپیوتر با خانه‌ها، مدارس، ادارات و غیره ارتباطبرقرارکرد.
مزایای شهر الکترونیکی
از مزایای اقتصادی پیاده‌سازی طرح شهر الکترونیکی می‌توان به کاهشهزینه‌هاى تردد شهرى، افزایش سرمایه‌گذارى در نتیجه گسترش ارتباطات جهانى،صرفه جویى در مصرف سوخت‌هاى محدود، تسهیل انجام امور اقتصادى به خاطر ۲۴ساعته بودن ارائه خدمات و... اشاره کرد.
کاهش زمان اتلاف شده شهروندان در ترافیک، عرضه بهتر خدمات، توزیععادلانه‌تر امکانات، کاهش آلودگى محیط زیست، افزایش اشتغال و بهبود مدیریتپایدار شهرى از ویژگی‌های اجتماعی شهر الکترونیکی است.
مهم‌ترین اثرات فرهنگى این شهر نیز شامل اطلاع‌رسانى سریع، انتشارنشریات الکترونیکی برای شهروندان، آموزش مجازى، ایجاد کتابخانه دیجیتالى،افزایش سواد و ایجاد نوعى جهان‌نگرى است که به افزایش رفاه و ارتقاى فرهنگکمک می‌کند.
در واقع در شهر الکترونیکی دیگر به شهر به مثابه کالبدی که ساختمان‌هایبلند، خیابان‌های پرترافیک و آلودگی‌های زیست‌محیطی را دربرمی‌‌گیرد نیست،بلکه شهری است که در آن تعامل میان شهروندان و مسؤولان اهمیت بیشتریمی‌یابد و این تعاملات دو سویه است که محیط اجتماعی مطلوبی را برایشهروندان ایجاد می‌کند.
این موضوع به ویژه در مورد کلا‌ن شهرها اهمیت دارد. در شهر الکترونیککلان شهرها، شهرهایى نیستند با آسمان خراش‌هاى بزرگ، سینماهاى عظیم،سالن‌هاى بزرگ به عنوان محل‌هایى براى تعامل و... بلکه شهرهایی هستند که بازندگی در آنها مى‌توان فیلم‌هاى بزرگ را در صفحات کوچک دید، پشت میز خوددر موزه‌ها گردش کرد و به طور کلی دیگر نیازى به چارچوب‌هاى شهرى گذشتهنیست. در واقع شهر الکترونیک به معنای شهروند‌سالاری در مدیریت شهری است.
فعالیت‌های شهر الکترونیک
بسیاری از فعالیت‌هایی که در شهرهای عادی صورت می‌پذیرد قابلیت اجرا دربه صورت الکترونیکی و در غالب شهرهای الکترونیکی را دارا می‌باشد و شایدمی‌توان گفت این مجموعه فعالیت‌ها در شهرهای الکترونیکی به صورت راحت‌تراجرا می‌گردد.
فعالیت‌های انجام گرفته در یک شهر الکترونیک را می‌توان به مجموعه‌هایی تقسیم کرد که بعضی از آنها عبارتند از:
- فعالیت‌های بانکی: مثل پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول و غیره
- فعالیت‌های اداری: مثل ثبت اسناد و املاک، درخواست پاسپورت و امثال آن
- فعالیت‌های تجاری: مثل خرید و فروش کالا، موسیقی، فیلم و مواد غذایی
- فعالیت‌های تفریحی: مثل بازی‌های رایانه‌ای، بازدید از موزه‌ها و پارک‌ها
- کسب اطلاعات: اخبار، روزنامه‌ها، نشریات، وضعیت آب و هوا، ترافیک شهری، ساعات پرواز هواپیماها و...
- فعالیت‌های علمی: تحقیق در مورد پروژه‌ها، یافتن مقاله‌ها، دسترسی به منابع معتبر، کتابخانه‌‌ها و کتاب‌ها و تالیفات جدید
- فعالیت‌های آموزشی: مدرسه، دانشگاه و سایر آموزشگاه‌ها
- فعالیت‌های سیاسی: شرکت در انتخابات، اعلام نظر به مجلس و بخش‌های سیاسی باز
- فعالیت‌های مسافرتی: رزرو بلیط سفر، رزرو هتل و کرایه اتومبیل
- کاریابی و درخواست کار: آگاهی یافتن از فرصت‌های کاری، پر‌‌کردن فرم درخواست کار، ارسال و گرفتن نتیجه
- فعالیت‌های درمانی: مراجعه به پزشک، دریافت دستورالعمل‌‌های ایمنی و اطلاع از تازه‌های پزشکی
- فعالیت‌های تصمیم‌گیری: بهترین و خلوت‌ترین مسیر در شهر برای رسیدنبه مقصد، بهترین رستوران برای صرف غذا، بهترین اماکن تفریحی و سایربهترین‌ها
شهر الکترونیکی چگونه شهری است؟
برای درک بهتر و پاسخ به این سئوال به ارائه چند نمونه می‌پردازیم: برایمثال فردی که به دنبال ساخت ساختمان و متقاضی دریافت مجوز از شهرداری استپس از ورود به شبکه اطلاع‌رسانی شهرداری، خدمات مورد نیاز خود به همراهمشخصات زمین تحت مالکیت و ساختمان دلخواه خود را وارد شبکه می‌کند، سپسشهرداری الکترونیک بر اساس استانداردهای موجود، میزان مساحت قابل ساخت وطبقات ساختمان را به متقاضی اعلام می‌کند و در نهایت فرد متقاضی بر اساسمجوز شهرداری با ورود به شبکه مهندسان مشاور با یکی از شرکت‌های مشاور براساس طرح و قیمت مناسب به توافق می‌رسد.
در این مرحله متقاضی حتی قادر است طرح ارائه شده از سوی مهندس مشاور رابه صورت سه بعدی روی صفحه مانیتور مشاهده و اصلاحات دلخواه خود را اعمالکند.
این طرح پس از تایید از سوی شهرداری الکترونیک و صدور مجوز با ورود بهشبکه امور پیمانکاران و با انتخاب بهترین پیشنهاد از لحاظ قیمت به مرحلهعقد قرارداد رسیده و سپس به اجرا درمی‌آید.
حتی ارائه گزارش کار از سوی پیمانکار به کارفرما نیزمی‌تواند از طریق شبکه صورت پذیرد. کل این پروسه در شبکه هوشمند می‌توانددر کمتر از 2 ساعت به پایان رسد، در حالی که در شرایط عادی مراحل یاد شدهبه 1 تا 2 سال زمان نیاز دارد.
همچنین در زمینه حمل و نقل شهری یکی دیگر از امکانات شهر الکترونیک ایناست که اگر تمام خودروها به سیستم موقعیت‌یاب محلی مجهز شوند در تمام طولمسیر از قدرت تشخیص موقعیت جغرافیایی خود برخوردار خواهند بود و پلیس نیزبه این ترتیب توان مدیریت ترافیک را به راحتی در دست خواهد داشت.
علاوه بر این در چنین سیستمی اصولا تصادفی رخ نمی‌دهد، چرا که در صورتاحتمال بروز برخورد میان دو متحرک با اعلام خطر به موقع در یک کیلومتر قبلاز محل پیش‌بینی تصادف از بروز حادثه جلوگیری می‌شود.
در حقیقت با این روش حوادث رانندگی تحت کنترل درآمده و حتی در صورت وقوعروی مانیتور پلیس ثبت می‌شود و نیازی به اطلاع‌رسانی مجدد نیست.
بنابراین علاوه بر افزایش سرعت رسیدن پلیس به محل حادثه، دیگر نیازی بهکشیدن کروکی نخواهد بود و همین امر کار شرکت‌های بیمه را سهل‌تر از گذشتهمی‌کند.
همچنین تصور کنید در یک شهر دیجیتالی وجود سیستم هوشمند تا چه حد قادر خواهد بود خدمات اورژانسی را گسترش دهد.
برای مثال فردی را در نظر بگیرید که از یک طرف دچار عارضه قلبی شده و هرثانیه برای او حکم مرگ و زندگی دارد و از طرف دیگر مرکز اورژانس همنمی‌تواند در مورد صحت هر تماس تلفنی اطمینان حاصل کند، در این شرایط سیستمهوشمند به مرکز اورژانس این امکان را می‌دهد که به مجرد برقراری تماستلفنی، محل سکونت تماس گیرنده و حتی نام مالک آن روی مانیتور مرکز اورژانسحک شود.
از سوی دیگر محل حادثه روی مانیتور آمبولانس قرار می‌گیرد و سیستماطلاع‌رسانی جغرافیایی (GIS) نیز به مرکز اورژانس اطلاع می‌دهد کهنزدیک‌ترین آمبولانس به شخص حادثه دیده کدام است و کوتاه‌ترین مسیر تا مقصدو نزدیک‌ترین مرکز فوریت‌های پزشکی و بیمارستان هم مشخص می‌شود.
بنابراین با استفاده از سیستم ناوبری هوشمند در لوای طرح شهر الکترونیک،اطلاعات مکانی، مسیر حرکت، سرعت و موقعیت مربوط به وسایل نقلیه از جملهوسایل نقلیه عمومی، پلیس، آتش نشانی، آمبولانس‌ها، اتوبوس‌ها و دیگر وسایلقابل دریافت است.
اهمیت این موضوع وقتی بیشتر روشن می‌شود که توجه داشته باشیم سیستم‌هایناوبری مطلوب آن دسته از سیستم‌هایی هستند که امکان تغییر نقشه و استفادهاز نقشه‌های موجود و به روز کشور، قابلیت حمل و نقل و قیمت قابل قبول ومناسب داشته و در بازار نیز به راحتی در دسترس باشند.
اجرای شهر الکترونیک
اصولاً چهار مرحله برای اجرایی کردن الگوی شهر یا شهرداری الکترونیکتوصیه می‌شود. در مرحله اول که مرحله پیدایش نامیده می‌شود، لازم است سندراهبردی بر مبنای مطالعات میدانی از امکانات و پتانسیل‌های موجود تهیه شود.
در این زمینه استفاده از تجربیات جهانی نیز مؤثر خواهد بود. توسعهزیرساخت‌ها و آموزش به کارکنان ادارات یا سازمان‌های وابسته به شهرداریصورت می‌گیرد.
در مرحله دوم که مرحله ارتقاء نام دارد، شهرداری یا شهر الکترونیکیفعالیت خود را با ارائه ابتدایی‌ترین خدمات بر روی شبکه اینترنت از طریقوب‌سایت‌های طراحی شده آغاز می‌کند.
در مرحله بعد، مرحله تعامل، فعالیت‌هایی برای آموزش به کاربران وشهروندان شهر الکترونیک انجام می‌شود و در مجموع تعاملی دو سویه میانمدیران شهری و شهروندان از طریق وب‌سایت‌ها ایجاد خواهد شد.
در مرحله یکپارچگی که آخرین حلقه ایجاد شهر الکترونیکی محسوب می‌شود،دامنه خدمات ارائه شده به شهروندان گسترش می‌یابد و خدمات متنوع‌تری عرضهمی‌شود.
در اجرای شهر الکترونیکی باید به ارائه سبک زندگی الکترونیک و در خورعصر توجه داشت و باید توجه کرد که سبک زندگی سنتی برای جامعه اطلاعاتی،تضادها و نابهنجاری‌های خاصی را به دنبال خواهد داشت.
بنابراین یک الگوی مناسب زندگی با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعهمورد نظر و مناسب در جامعه اطلاعاتی، یکی از برنامه‌های شهرهای الکترونیکاست.
البته با توجه به اینکه توسعه شهرهای الکترونیک، دستاوردهای بسیاری رابرای شهروندان، سازمان‌های شهری و دیگر ذینفعان شهر به همراه دارد، مطمئنهستم در صورتی که در کشور برنامه‌ریزی‌ها بر اساس اولویت‌های جهانی وواقعیت‌های موجود جهان که حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی است انجام شود، اجرایشهر الکترونیک در اولویت قرار می‌گیرد.
نظرات شما عزیزان:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: